We zijn nog geen 10 minuten in Todmorden, hebben net het eerste plakkaat van ‘Incredible Edible’ gevonden en gefotografeerd, als we plots door een kortharige oma met een groepje toeristen in haar kielzog worden tegengehouden. De oma maant ons aan ook eens aan de achterkant van het bord te kijken, want daar staat nog meer info op. Wij antwoorden ‘onnozelweg’ dat we dat al gezien hebben en dat we speciaal daarvoor ook naar Todmorden waren gekomen. ‘Dat komt dan goed uit’ zegt de oma, ‘want ik ben Estelle Brown, veganistische guerrillero en mede-oprichtster van Incredible Edible Todmorden.’ ‘Volg me maar’ zegt ze. En de rest… is history.
Estelle heeft die week al 3 groepen rondgeleid en heeft geen idee meer over het aantal cameraploegen dat al gepasseerd is. We zeggen dat we van het project hadden vernomen via de film ‘Demain’. Ze is duidelijk zo fier als een pauw dat ze daar ook in beeld komt.
In een rotvaart hollen we achter haar aan door de hele stad. Intussen krijgen we te horen dat de andere toeristen die haar volgen speciaal uit Ierland zijn gekomen om ook meer te leren over het project. Estelle vertelt ons dat de doelstellingen van Incredible Edible in feite heel simpel zijn. Ten eerste lokaal produceren en lokaal consumeren. Ten tweede de toegankelijkheid tot groenten vergroten door ze nadrukkelijk in het straatbeeld te brengen, om zo te proberen de slechte eetgewoontes van de modale Brit verbeteren. Inmiddels worden hun methodes al op zo’n 300 plaatsen, tot in Zuid-Korea toe, toegepast. In Todmorden zijn er zo’n 360 mensen die aan het project meewerken of het ondersteunen. Voor het echte werk (plantsoenen onderhouden, aanplanten enz.) hebben ze meestal een 40-tal vrijwilligers.
Er zijn plantsoentjes gemaakt aan de scholen, bij het politiebureau, aan het gemeentehuis, naast de overdekte markthal, onder en naast de spoorbrug en op de parking en perrons van het station. Treinreizigers plukken nog wat aan eetbare bloemen en eten een paar bieslookstengels, net voor ze de trein opstappen. Maar even goed plukken ze wat ze nodig hebben voor hun maaltijd ’s avonds. Alles kan en (bijna) alles mag. Overal staan bordjes bij die aangeven wat er geplant is, wat al mag geoogst worden en wat nog niet.
Maar het is meer dan alleen groentjes planten. De vlinder- en bijentuin naast de spoorbrug lijkt wel op een Japans sprookje: de insectenhotels zijn ware kunstwerkjes. We zien her en der ook Haiku gedichten van de plaatselijke dichteres en bij het plantsoen aan het station hebben ze in koeien van letters het woord ‘Kindness’ aangebracht. Zomaar. Estelle vertelt dat ze felle kritiek hebben gekregen op Facebook, maar dat ze daar zelf niet op hoeven te reageren (iets waar ze, als half warmbloed Italiaanse, toch duidelijk moeite mee heeft), want de rest van de wereld heeft alle kritiek al genadeloos de grond in geboord. Haar oogjes schitteren.
In de overdekte Markthallen maken we ook kennis met een welbespraakte beenhouwer die al zijn vlees betrekt van boeren uit de directe omgeving. Op zijn toog een mooie sticker: ‘I’m going totally locally’. Het is duidelijk dat de ideeën van (Ch)Estelle Guevara en haar medestrijders (meer dan groenten alleen) inmiddels dus ook door de lokale handelaren worden opgepikt. En blijkbaar niet alleen uit ecologische of sociale overwegingen, maar ook omdat ze nu een ander cliënteel aanspreken, dat zelfs van ver buiten en precies daarom naar Todmorden komt. Win-win dus.
We vragen of ze van hun gemeentebestuur toestemming of ondersteuning hebben gekregen voor hun project... Estelle lacht eens en zegt dat ze alleen toestemming gevraagd hebben voor de bakken aan het politiebureau. De enige agent die ze nog hebben in Todmorden, adviseerde om de bakken maar meteen te plaatsen, want vooraleer de al-dan-niet goedkeuring uit Londen zou komen, zouden ze al een jaar verder kunnen zijn. De gemeente was eerst niet te spreken over hun actie, maar inmiddels zijn ze helemaal bijgedraaid. Media-aandacht werkt.
Estelle neemt gauw even een foto van onze groep. We vragen nog hoe we haar kunnen contacteren en ze roept: ‘Zoek maar uit op de Facebookpagina van Incredible Edible. Je kan me volgen, maar ik bepaal zelf wel wie mijn vrienden zijn. Bye and good luck.’ Even snel als ze is opgedoken, verdwijnt Estelle ook weer. Van guerrilla-techniek gesproken…
Volgende week het relaas van ons gesprek met Peter Macfadyen.
Voor meer informatie over Incredible Edible en Totally Locally, neem eens een kijkje op de volgende sites:
https://www.incredible-edible-todmorden.co.uk/
http://incredibleediblenetwork.org.uk/
https://totallylocally.org/blog/totally-locally-manifesto/